Posts

Showing posts from May, 2016

Ese wari uzi ko indwara ya diyabete ishobora gutera ubuhumyi, ukangirika impyiko, ndetse n''imyakura y'ubwonko?

Image
DIYABETE  (INDWARA Y’IGISUKARI) DIYABETE NI IKI? Diyabete ni indwara ituma habaho kwiyongera gukabije kw’ isukari mu maraso igihe umusemburo witwa  insuline (insulin) utangwa n’urwagashya (pancreas) uba wabuze cyangwa udahagije cyangwa se nanone udakora neza (resistance). Ese ku Isi Diyabete yifashe ite? Ubushakashatsi  dukesha ishami ry’umuryango w’abibumbye ryita ku buzima(WHO)ugaragaza ko Diyabete iri kwiyongera  kuburyo umubare wavuye kuri miriyoni 108 mu mwaka wa 1980 kugera kuri miriyoni 422 muri 2014. Ese Diyabete se yaba yica?  Yego rwose nkuko tubikesha ikegeranyo cy’ishami ry’umuryango wabibumbye ryita ku buzima (WHO). Mu mwaka wa 2014 hagaragaye Impfu zigera kuri miriyoni 1.5. ESE MU RWANDA DIYABETE YIFASHE GUTE? Imibare dukesha umuryango mpuzamahanga  w Diyabete(international Diyabetes federation( IDF)Ugaragaza ko mu mwaka wa 2015 hagaragaye abarwayi ba Diyabete bagera ku bihumbi 194300 hakaba harapfuye 4476 nkuko tubikesha ikegeranyo cya IDF 20...

KUBURA IMIHANGO (AMENORRHEA). ESE BITERWA N'IKI?

Image
 INDWARA YO KUBURA IMIHANGO Kubura imihango ni kibazo gishobora kuba icy’igihe gito cyangwa gihoraho, bikaba byaterwa no gutwita cyangwa no kugenda nabi kw’imikoranire iri hagati y’ubwonko, imirerantanga, nyababyeyi hamwe n’inda ibyara. Bikaba bigabanyijemo ibice bibiri: Kubura imihango by’ibanze  ( primary amenorrhea); Ibi tubivuga iyo umwana w’umukobwa yageza ku myaka 14 nta mihango nta n'ikindi kimenyetso na kimwe cy’ubwangavu(nko kumera amabere, insya, kugira akajwi gato) aragira, cyangwa ku myaka 16 ibyo bimenyetso byaraje ariko imihango ntize.  Kubura imihango warayigeze (amenorrhee secondaire); Ibi byo tubivuga iyo habayeho kumara amezi agera kuri atatu nta mihango ku muntu usanzwe agira ukwezi kudahindagurika cyangwa amezi atandatu utabona imihango ku muntu wari usanzwe agira ukwezi guhindagurika.   Kubura imihango by’ibanze (Primary amenorrhea) Ibitera iyi ndwara: Ubusembwa karemano bw’uturemangingo butuma imirerantanga id...