Posts

Indwara iterwa no gucugusa Umwana bikabije (shaken baby syndrome)

Image
Gucugusa umwana bivamo uburwayi ni iki? Indwara iterwa no kuzunguza umwana bikabije  ibaho iyo uruhinja cyangwa umwana muto asimbijwe, agacuguswa cyangwa akazunguzwa muburyo bukabije bityo ubwonko bw'umwana bukikubita kw'igufa ry'agahanga bujya imbere n’inyuma, bikaba byamutera gukomereka k'ubwonko bikomeye. Ibitera indwara yo Gucugusa umwana bikabije: 1. Umuntu urera uruhinja cyangwa  umwana muto ashobora kumusimbiza ari kumuhoza byakwanga akamucugusa bikabije kubera umujinya cyangwa umunaniro iyo umwana ari kurira adahagarara yanze guceceka. 2. Imihangayiko, kwitega byinshi bitaribyo ku ruhinja cyangwa umwana, cyangwa kutagira uwagutera inkunga bishobora gutera umuntu kugirira nabi umwana muri ubwo buryo. Ibimenyetso by'indwara yo gucugusa umwana bikabije: 1. Umwana bimugora guhora ari maso. 2. Agira ibibazo byo guhumeka nabi 3. Kuruka, guta ubwenge no kujya muri koma, cyangwa kugagara nk'umunyagicuri. 4. Kutarya neza cyangwa kwanga kurya burundu, kugagara in...

Gukomereka Ubwonko(traumatic brain injury)

Image
Gukomereka ubwonko ni iki? Gukomereka k'ubwonko bibaho nk'iyo umutwe w'umuntu wikubise kukintu gikomeye cyangwa ikintu kikawikubitaho, cyangwa se icyaricyo cyose cyatera ubwonko kwinyeganyeza cyane cyangwa se kujegajega cyane mu igufa ry'agahanga bikaba byaturuka ku mpanuka, urugomo, cyangwa Kwitura hasi. Ibitera Gukomereka k'ubwonko: Guhubuka ukagwa uva ku gitanda cyangwa ku ngazi ( amadarajye, Escalier ) cyane cyane biba ku bageze muzabukuru no mu bana bato. Imikino nka ruhago, iteramakofi , Hockey, cyangwa indi mikino ikomeye cyane isaba imbaraga nyinshi. Ubugizi bwa nabi: Kurasa abantu, ihohoterwa rikorerwa mu ngo cyangwa ku bana. Impanuka: Impanuka z’imodoka cyangwa moto n' amagare ni zimwe mu zikunze gutera gukomereka k'ubwonko. Ibimenyetso bigaragara k'uwakomeretse ubwonko: Kubabara umutwe bidashira . Kudandabirana Kuruka Guhindura imyitwarire cyangwa amarangamutima Kwiheba cyangwa kwiheza no kugira agahinda gakabije ( Depression ) Kunanir...

Indwara y'ubushita bw'inkende "Monkeypox"

Image
 Ubushita bw'inkende, buzwi mu Cyongereza nka "Monkeypox," ni indwara iterwa n’udukoko twitwa Monkeypox virus, tubarizwa mu muryango umwe n’udukoko dutera indwara y’iseru (smallpox), aritwo Orthopoxvirus. Iyi ndwara yagaragaye bwa mbere mu 1958 mu nkende zo mu bushakashatsi bwakorewe muri Danemark, ari naho yakomoye izina ryayo. Mu bantu, ubushita bw'inkende bwagaragaye bwa mbere mu mwaka wa 1970 muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo. Ibimenyetso : Ubushita bw'inkende butangira kugaragaza ibimenyetso hagati y’iminsi 5 na 21 nyuma yo kwandura, kandi bimara hagati y’ibyumweru bibiri na bitatu. Ibimenyetso bikunze kuboneka harimo: Umuriro: Umuriro mwinshi uhora wiyongera. Umunaniro ukabije mu mubiri: Guhorana umunaniro n’ububabare bw’ingingo. Kuribwa umutwe: Indwara itangira abantu banaribwa umutwe. Kugira inturugunyu zibyimbye kandi zikubabaza: cyane cyane mu ijosi, mu kwaha, mu mayasha no mu rukenyerero. Ibiheri ku mubiri: Ibimenyetso by’ingenzi ni ibihe...

Wari uziko ushobora kuba ufite trichomonas ariko nta bimenyetso ufite? Menya byinshi kuri yo.

Image
  Trichomonas ni iki? Trichomonas ni indwara ikunda gukwirakwizwa mu gihe hakorwa imibonano mpuzabitsina idakingiye. Iterwa n'agakoko kitwa Trichomonas vaginalis. Nubwo ibimenyetso by'indwara bitandukanye, abantu benshi bafite aka gakoko ntibashobora kuvuga ko banduye. Trichomoniasis niyo ndwara yandurira mu mibonano mpuzabitsina  ikunze kuvurwa igakira. Muri Amerika, abantu bagera kuri miliyoni 3.7 bafite ubwandu bwayo. Nyamara, abagera kuri 30% bonyine nibo bafite ibimenyetso byose bya trichomonas. Ikunze kwandurwa n'abagore cyane kuruta abagabo. Nanone abagore bakuze nibo bayandura  cyane kurusha abagore bakiri bato. Bigenda gute ngo umuntu  arware trichomonas? Kagakoko twabonye, kava ku muntu wanduye trichomonas kakajya ku muntu utanduye mugihe bakora imibonano mpuzabitsina. Ntibisanzwe koaka gakoko gafata ibindi bice by'umubiri, nk'amaboko, umunwa cg ahandi. Ntibizwi neza impamvu abantu bamwe banduye aka gakoko bagira ibimenyetso mu gihe abandi bo batabibona. B...

MENYA UKO WAKWITA KU MENYO YAWE NTIYANGIRIKE

Image
Tuvuge ibijyanye n'isuku y'amenyo Abantu benshi usanga batazi uko boza amenyo yabo, nababikora usanga batayoza neza uko bikwiye. Ubushakashatsi bugaragaza ko kutoza amenyo neza aribyo byangiza amenyo n'ishinya kuruta kutayoza namba.  Abenshi ntitwoza amenyo ngo tumare igihe gikwiriye, abenshi ntidukoresha akagozi kagenewe gukura imyanda hagati y'amenyo kandi nanone abenshi ntitugira umuco kureba muganga w'amenyo ngo tumenye ubuzima bw'amenyo yacu. Dore uko wakoresha uburoso bwawe; bufate nkuko ufata ikaramu ubundi usukure amenyo yawe mugihe cy'minota ibiri.  Ni gute wasukura mu kanwa? Oza amenyo yawe ukoresheje uburoso, woze hagati y'amenyo kandi ntiwibagirwe koza ururimi no mu gisenge cy'akanwa. Uburoso bwawe ntibufite kuba buteye mu buryo budasanzwe, gusa bugomba kuba bufite uturoso tworoshye kandi ukabuhindura buri kwezi. Watinda nturenze atatu.

KUBONEZA URUBYARO: KWIFUNGISHA BURUNDU

Image
UBU NI UBURYO BUSABA KUBAGWA(KWIFUNGISHA BURUNDU) i.    UBURYO BWO KWIFUNGISHA BURUNDU KU BAGABO(VASECTOMY) ; ubu ni uburyo bumenyerewe cyane ku bagabo butuma badashobora kubyara ariko nta kibazo biteje kubijyanye no gukora ndetse no kunyurwa n’imibonano mpuzabitsina. Uti bikorwa bite? Umuganga afata umuyoborantanga uva muri buri bya akawukata ubundi akawuhambira, ku buryo igihe umugabo asohoye amasohoro aza, ariko nta ntanga ziba zirimo kuko inzira zacagamo iba yafunzwe. Kubera ko mubigize amasohoro intanga ziba zifashe umwanya muto, akenshi usanga kwifungisha kw’abagabo nta kibazo biteza ku ngano y’amasohoro umugabo asohora. Nanone za ntanga zitari kubona aho zica ngo zisohoke, ntacyo zitwara umugabo nk’uko bamwe bajya babigiraho impungenge kuko umubiri uhita uzifata ukazikuramo ibindi bintu ukeneye, nk’ibyubaka umubiri, ibitera imbaraga, n’ibirinda indwara. ii.    Uburyo bumenyerewe ku bagore bwo kwifungisha burundu ni ubwo gukata no guhambira umuyob...

KUBONEZA URUBYARO: UBURYO BUKORESHA IBININI CYANGWA INSHINGE

Image
  Hari ibinini byakozwe biba birimo imisemburo ibiri ariyo estrogen na progesterone bikaba bikunze gukoreshwa kugirango bifashe umugore n’umuryango muri rusange kutabyara abana batateguwe. Ibi binini biba birimo ingano ihagije y’iriya misemburo ibiri tumaze kuvuga kuburyo igenda igatuma hatabaho irekurwa rya FSH na LH twigeze nayo kuvugaho, maze ntihabeho kurekurwa kw’intangangore kuko twabonye ko LH na FSH ariyo igira uruhare runini kw’irekurwa ryayo, ubwo rero iyo nta yihari, nta ntangangore iboneka. Nta ntangangore nta sama ribaho. Uko imyaka yagiye ihita, ingano ya estrogen na progesterone iba iri mu biriya binini bikoreshwa mu kuringaniza urubyaro yagiye igabanywa, ariyo mpamvu ibikoreshwa muri iki gihe bigira ingaruka mbi nkeya ugereranyije n’ibyakoreshwaga mbere. Hari ibyago byinshi byo kurwara indwara z’umutima cyangwa gucika k’udutsi two mu bwonko ku bagore bakoresha ibi binini byo kuboneza urubyaro, nanone ibi byago ni byinshi ku banywa itabi, ku bagira ibibazo by’umuvu...